://///

اهوم

بزار ازدباج کنم

حتی جوراب کنم پا بچش حقوق میگیرک

سلام نواهای زیر که توسط زنان روستای کوچ در مجالس عزا ی زنانه خوانده می شود و تعدادی از این نواها گاهی در پشت کار قالیبافی ویا در هنگام دروی گندم ویا در شبهای زمستان در مراسم آتشانی به عنوان فراقی در دوری از مسافر به غربت رفته ویا سربازی که درشهری دور سربازاست ئغریب است و یا در دوری از یار ئدوست وخواهر وبرادر و-که از هم جدا شده اند- به عنوان فراق خوانده می شود وبیانگر درد وفراق وجدایی است واما برگردیم به مجلس نواخوانی زنانه :

بصد خواری بزرگ کردم درختی که درسایه ش نشینم گاه ووقتی سمال آمد درخت ازریشه برکند بسوزد این چنین طالع و بدختی.

2-ای چرخ فلک چرا چنینم کردی ؟ برسنگ زدی ونگین نگینم کردی

دراول عمر خود ندیدم خوبی در آخر عمر گوشه نشینم کردی.

3-غربت خراب ومو خراب غربت مو(من) گوشه نشین آفتاب غربت

شاالله که نیایه آب از غربت تا مو نکشم جور وجفا ازغربت .

4- در غریبی ناله کردم ، هیچ کس یادم نکرد در قفس جان دادم وصیاد ، آزادم نکرد

همتی می خواستم ازگردش چرخ فلک چرخ بی همت خرابم کرد وآزادم نکرد.

5-آنجا که غریب ناله ی زار کند آنجا که غریب ، روی به دیوار کند

آنجا که غریب ، شربت آبی طلبد مادر نبود که گریه بسیار کند.

6-آنجا نبودم که نقره پاشون کنم آنجا نبدم (نبودم) که جانرا قربون کنم

آندم که تو خود بار سفر می بستی مو خود بکشم ، ترا ، پشیمون کنم .

7-الهی در غریبی ، کس نمیرد فراق راه دور هیچ کس نبیند

فراق راه دوری که مو دیدم ، مسلمان ف نشنود ، کافر نبیند.

8-زدست مرگ،بیکس مانده یم مو (من) چومجنون ستمکش مانده یم مو (من)

زدست مرگهای ناگهانی بخاک پای هرکس ، مانده یم مو(=من).

9-ما غم زده ها که روی ، به بغداد کنم (= کنیم) از کوچک واز بزرگ خود یاد کنم (کنیم)

از کوچک وازبزرگ، کسی زنده نماند در کعبه ودرمدینه ، فریاد کنم (=کنیم).

اززبان خواهر متفی:10- یارب چه مشد (چه می شد) مرگ برادر نمبد (نمی بود) این شال عزا برسر خواهر، ن م بد (= نمی بود)

یارب ، چه میشد که خواهرا می مردند این داغ گران بر دل خواهر ن م بد ( نمی بود).

از زبان زن تسلیت گو :11-ای خواهر دلکباب ، چونت پرسم ؟ بنشسته به درد وداغ ، چونت پرسم ؟

غمهای جان وجملگی بر دل مو (ما) ای سوخته ی نامراد چونت ، پرسم ؟.

تسلیت گو :12- ما آومده یم باز که احوال بپرسم ( بپرسیم) احوال جدایی وشب تار بپرسم (بپرسیم)

چونید ،زغمها وچون ؟می باشید احوال شما ، مونس وغمخوار، بپرسم(=بپرسیم).

اززبان صاحب عزا:13-بیا بنشین واول از وطن گوی دوم از آن گل شیرین سخن ، گوی

سخنهایی :ه آن گل ، با شما گفت بیا بنشین ویک یک را به من، گوی.

از زبان زن صاحب عزا: 14-دیدی که فلک به ما چه بیدادی در گوشه بگشت وغم مرا ،وادی، کرد(وادیکرد= پیدا کرد).

در گوشه بدم (بودم) وغم نمیشناخت مرا روستان بگریست ودشمنان شادی کرد .

از زبا ن تسلیت گو:154-چنو ناله مکن که جان ندارم توانای ناله ی سوزان ندارم

چنو باران غم باریده بر دل که مو درد ترا درموان ندارم .

از زان صاحب عزا : 16- بیا تا ما وتو همراز باشم ( باشیم )چو کفتربر گلوی چاه ، باشم

اگر فکفتر نناله ، ما بالم ( بنالیم) زحال یک دگر آگاه ، باشم (باشیم).

از زبان خواهر متوفی :

17- در دل خواهرو(خواهران) چنین ، می باشه با داغ وفراق ف هم نشین می باشه (می باشد

با داغ وفراق وبا غم واندیشه تا روز قیامت این چتین می باشه .

جواب زن صاحب عزا :18- آن خواهر دلکباب مو (من) خواهم بود بنشسته به دردوداغ ف مو خواهم بود

غمهای جهان وجملگی بر دل مو آن سوخته ی نامراد ، مو خواهم بود .

صاحب عزا:

19-شما که امدید پرسید که چونم ؟چو مرغ سربریده ، غرق خونم

چولاله داغ دارم بردل خود چو گلهای بنفشه ف سر نگونم

صاحب عزا :20-آن گل که کشید خط، بر دیوار خونه بگفتا مو روم ،این خط بمونه

اگر قومو(قومان) بیاند (بیند)احوالف پرسند بگو بگریخت از دست زمونه (زمانه)م

صاحب عزا :21- فلک بر بام ما رازینه(=راه پله ساختمان راگویند) داره فلک با دل پر کینه داره

یه هر سال وبه هریک نیمه ی سال فلک از ما عزیز برده داره (دارد) .

صاحب عزا از زبان متوفی بخواند :22-در اول فصل جوانی بی سر وسامان شدم با هزاران آرزو پابند این زندان شدم

در جوانی قسمتم شد کنج این محنت سرا یارب آزادی رسان ف پیرغم دوران (کنعان) شدم .

23- صاحب عزا :یارب چه کنم ؟ که این دلم پر درده رنگم چو حنا وگونه ی مو (من) زرده

چرخ همه همسران مو در گرده چرخ من بی چاره چنین ناگرده.

24- افسوس که چرخ همدمم ،بی دم شد پشتم چو کمان آهنی بود ، خم شد

آن آینه دل که روشنایی می داد زنگار گرفت وروشنایی کم شد .

صاحب عزا:25-افسوسکه مرگ بی حبر می آید پیمانه که پرشود ، اجل می آید

هرنیک وبدی که می کنیم دردنیا فردای قیامت بنظر می آید.

تسلیت گو:26-افسوس که آدمای دانا رفتند شیرین سخنان مجلس آرا رفتند

آنها که بصد زبان سخن می گفتند چون باد شدند به کوه وصحرا رفتند.

27-ازبان صاحب عزا: چه شد آن کس که با ما مهربان بود چو چتری برسر ما سایه بان بود

چو چتر افتاد ومو (من) حیران بماندم چو چوب خشک در صحرا بموندم (بماندم).

28-اززبان متوفی خوانند:دریغا من ندانستمطریق زندگانی را که بیهوده تلف کردم ایام جوانی را

کشیدم زحمت بسیار بپای هرکس ونا کس ندانستم بقایی نیست این دنیای فانی را .

29تسلی تگو در مرگ جوان ازدسترفته جوانان زار میرند زار میرند(می روند) به گل مانند که بر گلزار میرند(می روند )

به گل مانند چو گلهای صباحی بصد حسرت بزیر خاک میرند (=میروند).

در مرگ جوان ازدست رفته خوانند:30-امروز مرا گریه بکار افتاده از گوشه باغ ما نهال افتاده

از گوشه ی باغ ما نهال سبزی این دیده ی روشنم ، غبار افتاده .

صاحب عزا ـ31-ای فلک سر گشته ی اهل فناکردی مرا از چمن انداختی ، از جان جدا کردی مرا

ای فلکف رحمی نکردی بر من واحوال من چون سیه پوشان دشت کربلا کردی مرا .

32-صاحب عزا خطاب به متوفی خواند :گر مو زچنین روز خبر می داشتم دیدار زدیدار تو کی بر می داستم

کی میگذاشتم کهدیده بر خاک نهی خاک قدمت بدیده بر می راشتم.

در مرگ جوان خوانند :

33جوان بودی که نخل تور (ترا) ببستند جوانان دگر در غم نشستند

جوان بودی ، زخود بهره ندیدی بصد حسرت سر خاکت ببستند .

----در مرگ مادر :

34مادر که مرا بناز می داشت برفت غم بر دل مو روا نمی داشت برفت

آن کس که مرا به غم نمب تونست(نمی توانست) دید بر اسب اجل نشست وچون باد برفت .

صاحب عزا :35-دیدی که چه شد طالع فیروزم دیدی که بکام دشمنان شد روزم

مو(من)جامه شب رنگ نمی پوشیدم از جامه ی شب رنگ بتر شد روزم.

صاحب عزا :36-چه طالع بود یارب طالع ما دراین عالم چه اومد برسر ما

همان ابری که از دریا بر آمد نبارید تا نیامد بر سر ما .

خطاب به متوفی :37قدت شمشاد وناخنها قلم بود دراین ایام سوگ تو، ستم بود

دراین موقع که گلها گشته نمناک قد شمشاد تو افتاده یر خاک .

در مرگ برادر : 38- هرکس که برادر عزیزی دارد درنقره نشانده که نگیی دارد

هرکس که ندارد زقیامت خبری ازروی دلم نشانه ای بر دارد.

39- در خاک تویی وبر سر خاک مویم (منم) بی غم تویی بغم گرفتار مویم (منم)

تو تکیه بجای جاودانی زده ای با طعنه ی دشمنان گرفتار مویم (منم).

خطاب به متوفی بر سر خاک متوفی :40-آیم بسر خاک تو روزی صد وبیست خشتای سر لحد بحالم مگریست گرازتو بپرسند سر خاکت کیست ؟ خود می دانی که سوخته ی زار تو کیست !

41- در مرگ عزیز ازدست رفته :

فلک ! کور شی (شوی) که کور کردی چراغم ببردی بلبل خوش خوان باغم

ببردی بلبلم ، زندان نمودی دگر بلبل نمی خواند بباغم!

42- از سر کوی شهادت خبری می آید ناله ی سوخته ی با اثری می آید

می رود هوش زسرم صاحب این ناله که کیست ؟ یا که این دود کباب از جگری می آید!

43-گر طالع بر قرار می بود مرا با شهر کسان چه کار می بود مرا

با شهر کسان وبا دیارمردم در خانه ی ما قرار می بود مرا.

44- مرا باور نمی آید که ماه از آسمان رفته مرا باور نمی آید که خورشید از جهان رفته

از آن ماه وازان ابرو وزان محراب پیشانی مرا باور نمی آید عزیزم از میان رفته .

45-سیه طالع زمادر زاده بودم بغمهای جهان آماده بودم

در آن روزی که طالع می نوشتند یقین مو از قلم افتاده بودم (این مورد درفراقی ها ودوبیتیها مشترک خوانده می شود )

46-برخیز ته (تا) برم (برویم) ازاین ولایت من وتو تو دست مرا بگیر ومو دامن تو

جایی برویم که هردو بیمار شویم تو از غم بیکسی ومو از غم تو .

47--سرت بردار ته (تا) مو رویت ببینم کمند طاق ابرویت ببینم

کمند طاق ابرو گرد گرفته به دسمال کتان گردش بگیرم .

48- زینت دوش نبی روی زمین جای تو نیست دامن دشت بلا منزل وماوای تو نیست

هر کجا می نگرم آن رخ تو جلوه گر است جای یک بوسه ی من بر همه اعضای تو نیست .

49-شب نیست که آهم بثریا نرسد از چشم ترم قطره به دریا نرسد

ترسم که دگر هیچ نباشد روزی دیدار به دیدار رسد یا نرسد .

50- فلک با عترت طاها بسی جور وجفا کردی تو آن ظلمی که اندر کربلا کردی ، کجا کردی ؟

دل عالم بسوزد از برای کشتن قاسم تو جسمش طوتیا (توتیا ) کردی ، کجا کردی ؟

51-فلک زد بر بساطم پشت پایی که هر خاشاک من افتاده جایی

بجان مب پرورد او حاصلی را در آخر بشکند صاحب دلی را .

52-فلک دانی که من این دم غریب کنج زندانم بده مهلت که تا بینم دمی روی عزیزان

عزیزانم که زندانند اگر بینند مرا یک دم دگر آزاد می گردم از این حال پریشانم .

53-الف بودم زداغت دال گشتم گلی بودم زداغت خار گشتم

گلی بودم میان تازه گلها زداغت بی پر وبی بال گشتم .

54- ما غمزده ها زکربلا می آییم پوشیده سیاه به هر عزا می آییم

ما غمزده ها حسین را ناداریم (بگذاردیم) ایا به چه رو زکربلا می آییم .

55-ای تشنه لب تو طاقت خنجر نداشتی گویا غریب بودی ومادر نداشتی

غسلت که داد ، کفنت را که برید ودوخت بر حالت غریبی تو ایا دل که سوخت ؟

56- سفر کردی سفر دور کردی خودت زرد ومرا رنجور کردی

سفر کردی که غم ازدل برویید دو چشم روشنم را کور کردی !

57- ببردند گل گل از گلخانه بردند ببردند گل به غسالخانه بردند

دمی که آب کافورش بریزند رمق از پا ونور ازدیده بردند.

58-فلک چو طرح جدایی میان ما انداخت ببین ترا بجا ومرا کجا انداخت

تورا به کنج لحد ومرا به غربت وغم که ؟ سنگ تفرقه اندر میان ما انداخت .

59- ای فلک سر گشته ی اهل فنا کردی مرا از چمن انداختی از جان جدا کرذدی مرا

ای فلک رحمی نکردی بر من واحوال من چون سیه پوشان دشت کربلا کردی مرا .

60- فراق رنگ مرا هم چو کهربا کرده رفیق روز وشبم را زمن جدا کرده

اگر به ملک غریبی بهم رسیم روزی ببین که داغ جدایی به من چها کرده !

61-سفید مرغی بدم (بودم ) بر شاخ پسته به هر سو مینگرم بالم شکسته

به هر سو مینگرم نه قوم ونه خویش غبار بیکسی بر مو (من) نشسته-----

62-سفید مرغی بدم (بودم) بر شاخساری بخوار می گرانم روزگاری

بخواری میگذرانم روز وشی را که شاید این دلم گیره قراری

63-تابستونه بر لب بومت (بامت) خواهم بر سبزه وبر آب روانت خواهم

بر سبزه و بر آب روان جای تو نیست بر خیز وبیا که میان همسرانت خواهم .

64- تابستونه وعالم آورده خوشی از چوبک تر چه غنچه ها بر جوشید مردم همگی سرخ وسفید می پوشند مو از غم تو شال عزا خواهم پوشید.-----

65-شبهای دراز که ناله ی زار کنم چون مار گزیده روی به دیوار کنم

مردم گویند که ناله ی زار تو چیست ؟ مو(من9 ناله ی زار برای غمخوار کنم

66-ای دوست خوش آمدید به غم خانه ی ما روشن کردید خانه ی ویرانه ی ما

شیرین تر ازاین سخن نمی تونم گفت هر جا که قدم گذاردید بر دیده ی ما

67-بر کنده شده سنگ سر صفه ی ما بر کنده شده سلام هر روزه ی ما

دیدار که هر صبح ومساء می دیدم بر کنده شده دیدار هر روزه ی ما

68-چه می بود گر فلک درمانده می بود زروی آدمی شرمنده می بود

چه می بود آدمی مثل گیاهی گهی می مرد ، گهی هم زنده می بود.

69-ای چرخ فلک خرابی از کینه ی توست بیدادگری پیشه ی دیرینه ی توست

ای خاک اگر سینه ی تو بشکافند بس گوهر قیمتی که در سینه ی توست

70- یک نیم دلم کباب ویک نیم خراب یک نیم بسوخت زداغ ونیمی زفراق

گر داغ وفراق هردو بیایند بر مو (من) از داغ ننالم که بسوختم زفراق-----

71-جوانها می روند دسته به دسته جوانها می روند نالان وخسته

جوانها می روند که گل بچینند قد رعنای تو در خاک نشسته

72-ای روست خوش آمدید صفا آوردید صد خدمت شایسته بجا آوردید

صد رحمت وآفرین بر آن عقل شما امروز بزرگتری بجا آوردید

73-غبار از روی دنیا کم نمی شه دل مو هم دمی بی غم نمی شه

دل مو چون مثال نان خشکی ز آب حوض کوثر نم نمی شه (نمی شود)

74-خوش آمدید که خوش آمد مرا زآمدنت هزار جان گرامی فدای یک قدمت

هزارجان گرامی فدای چهره ی ماهت که گشت جان ودلم روشن از صفای قدمت .

75-پیشون سرا گرد وغبار آورده چهار گوش سرا بنفشه بارآورده

دیدار که هر صبح ومساء می دیدم امروز خدا زمو (من) زوال آورده ..-----

76فلک از مو (من) چه می خواهی جوانم نه دنیا دیده ام نه شاد کام

برو بر مله ی (محله ) ی پیران گذر کن اگر پیری نباشه مو (من ) غلامم.

77-افسوس که گل رخان کفن پوش شدند از خاطر یک دگر فراموش شدند

آنها که بصد زبان سخن می گفتند یارب ! چه شنیده اند که خاموش شدند.

78-کدوت صیاد تیر مارین زد نه در خواب ونه در بیداریم زد

الهی بشکند دست تو صیاد که تیر بر خوشه ی ملواریم زد (مروارید منظوراست)

79-دو چشم بر راه دارم کی می آیی/ دل پرآه دارم کی می آیی؟

مثال روزه داران دذر شب عید نظر برراه دارم کی می آیی؟

80- ای که بر خاک من تازه جوان می گذری هیچ داری زدل مادر پیرم خبری ؟

نوجوان بودم آرزو بسی داشت دلم لیک نیردم من ازاین غمر فانی ثمری.----

81-بیا ازدر درآ مثل همیشه غمهایت از دلم بیرون نمی شه

غمهایت بر دلم گشته درختی که کرده شاخ وبال انداخته ریشه

82-چنان زردم که زردآلو نباشد به رنگ من گل آلو نباشد

چنان زرد وضغیف ونا توانم بنفشه در کنار جو نباشد

83-می پنداشتم عزیزم هنیشگی خواهد بود چون نقره ی خوب دورنگین خواهد بود

نمی دونستم زبخت بر گشته ی خود مو زنده ویار زیر زمین خواهد بود

84-گریاد کنم دولت ودوران خوره (خودرا) صد چاک دهم بخیه ی گریبان خوره (خودرا)

صد چاک دهم بخیه ی نو دوخته را تا خلق ببینند جگر سوخته ره (را)

از زبان دختر متوفی :

85-در سرای بابا که رسیدم سلام کردم علیکی نشنیرم

همان خاکی که بابا پانهاده مثال سرمه بر چشمم کشیدم.

صاحب عزا خواند :

76فلک از مو (من) چه می خواهی جوانم نه دنیا دیده ام نه شاد کام

برو بر مله ی (محله ) ی پیران گذر کن اگر پیری نباشه مو (من ) غلامم.

77-افسوس که گل رخان کفن پوش شدند از خاطر یک دگر فراموش شدند

آنها که بصد زبان سخن می گفتند یارب ! چه شنیده اند که خاموش شدند.

78-کدوت صیاد تیر مارین زد نه در خواب ونه در بیداریم زد

الهی بشکند دست تو صیاد که تیر بر خوشه ی ملواریم زد (مروارید منظوراست)

79-دو چشم بر راه دارم کی می آیی/ دل پرآه دارم کی می آیی؟

مثال روزه داران دذر شب عید نظر برراه دارم کی می آیی؟

80- ای که بر خاک من تازه جوان می گذری هیچ داری زدل مادر پیرم خبری ؟

نوجوان بودم آرزو بسی داشت دلم لیک نیردم من ازاین غمر فانی ثمری.----

81-بیا ازدر درآ مثل همیشه غمهایت از دلم بیرون نمی شه

غمهایت بر دلم گشته درختی که کرده شاخ وبال انداخته ریشه

82-چنان زردم که زردآلو نباشد به رنگ من گل آلو نباشد

چنان زرد وضغیف ونا توانم بنفشه در کنار جو نباشد

83-می پنداشتم عزیزم هنیشگی خواهد بود چون نقره ی خوب دورنگین خواهد بود

نمی دونستم زبخت بر گشته ی خود مو زنده ویار زیر زمین خواهد بود

84-گریاد کنم دولت ودوران خوره (خودرا) صد چاک دهم بخیه ی گریبان خوره (خودرا)

صد چاک دهم بخیه ی نو دوخته را تا خلق ببینند جگر سوخته ره (را)

از زبان دختر متوفی :

85-در سرای بابا که رسیدم سلام کردم علیکی نشنیرم

همان خاکی که بابا پانهاده مثال سرمه بر چشمم کشیدم.

صاحب عزا خواند :

86-آنها که دل کباب دارند مایم(ماییم) گل دسته بزیر خاک دارند مایم ( ماییم )

آنها که کنار موج دریا هستند آن گوشه نشین موج دریا مایم ( ماییم).

87-اگر درد دلم هم چین بمونه ( بماند ) یقین دارم که بر مو (من) جان نمونه (نماند )

اگر درد دلم با کوه بگویم که کوه لرزه وخلق حیرو (حیران ) بمونه (بماند).

88-دل تنگی که مو(من) دارم که داره ؟ رخ زردی که مو ( من) دارم که داره؟

سخنها می شنوم از دوست ودشمن به دل صبری که مو ( من) دارم که داره(دارد)

89-مو( من) هرچه می کنم دل را ملامت که آتش از کف پایم برآمد

که هرچند می کنم که دل نسوزه دلم می سوزه تاروز قیومت (قیامت )

90-در آن خانه که بابا ناله می کرد شکایت با گلای لاله میکرد

سر بالین خود هیچ کس نمی دید بصد حسرت گیبان پاره می کرد (بکسر کاف)-----

91-دل مو (من) غم گرفته غم گرفته چو حمامی که دود و دم گرفته

که هرچند می کنم تعجیل به رفتن همین کوچ دامنم محکم گرفته

92-راه اومده یم ، تمام راه آومده یم این راه تمام خسته وزار اومده یم

مو (من) پنداشتم که مادرم برجایه حالاکه بیه( نیست ) مو به چه کار آومده یم ( امده ام )

93-دل مو چون جرس آخر صدا کرد ببین چرخ فلک با ما ( مو) چه ها کرد

مو از چرخ فلک گله ندارم که هرچه بر سرم آومد (آمد) خدا کرد ( بکسر کاف)

94-دو چشم براه در دارم خدایا عزیز ی در سفر دارم خدایا

به مو (من) می گند (می گویند ) عزیز تو می آیه به دل شوق دگر دارم خدایا

95-نوجوان مرده خبر از دل لیلی دارد ناله هایش اثر از گنبد مینا دارد

چون شب جمعه شود مادر هرمرده جوان بر سر قبر پسر شیون وغوغا دارد .-----

96-دوستان در بوستان چون عزم گل چیدن کنید اول از یاران دور افتاده ، یاد از من کنید

چون خبر ازمرگ من آید به نزدیک شما مجلسی با هم بگیرید ، شیون وماتم کنید

97-در غربت اگر درد بگیره بدن مو (من) که غسل دهد یا که ببرد کفن مو (من)؟

تابوت مرا سوی بلندی بگذارید شاید که خورد بوی وطن بر بدن مو ( من)

98-دلم تنگ است وتنگ است این دل مو (من) نه از فولاد نه از سنگ است دل مو (من)

اگر فولاد می بود می گداختم مگر شهر فرنگ است ، این دل مو (من)

99-دوستان ، همگی شما چطور دوستانید ؟عزیز مرا از سر راه بردارید !

برگرانید ، پهلوی خود بنشانید دو دیده ی روشن مرا بستانید ( بستونی)تلفظکنند .

100-دیدار تو از گل گلستان بهتر دیدار تو از ملک سلیمان بهتر !

دیدار که هر صبح ومسا ء می دیدم از کعبه واز مدینه وجان بهتر !

101-زدست که بنالم که خداکرد مرا تنها چو مرغان هوا کرد !

جدایی در میان خلق انداخت مرا از جان شیرینم جدا کرد !

102-شبا(شبها) که آتشون (آتشان) می داشته باشی (باشید ) دمادم یاد مو (من)

می کرده باشی ( باشید)

نوشتم نامه ای از پرده ی دل به پیش یکدگر می خوانده باشی (به فتح ش وسکون ی)

103-دلم زمرگ جوانان ، فغان وشین دارد فغان زمرگ غلی اکبر حسین دارد

خبر دهید جوانان اهل ایمان را که تا بپا بکنند ماتم جوانان را

که هرکه برده ، از او داغ نوجوان پسری در این مقدمه دارد زحال ما خبری .

نواهای زنانه :

104- غم نگذارد که ما بی غم نشینیم یک نفس دامن صحرا بگیرم مثل کوگ (کبک) در قفس

دامن صحرا بگیرم سر به صحرا برکنیم نه رفیق راه مانده ، نه بجان ما نفس !

105-تابوت غریبان بدم دروازه اصل ونسب غریب کسی نشناسه

گر بر سر او تاج منور باشد نام خوش او ، غریب بی کس باشد ( باشد )----

106-مآیم که بگریم که دلم خالی شو(شود) از کنج چشون(چشمان من)جوی آب جاری شو ( بضم ش)

مایم (می خواهم )که بگریم که زمین گل گرده (گردد) شاید که عزیزم به وطن راهی شو (شود)

107-آنجا که منم از غریب نام نبری ( نام نبرید) از نام بناکام غریب نام نبری ( بفتح ر وسکون ی)

مو( من ) سوخته ی راه غریبان شده یم مو سوخته را دو باره غریان نبر ی ( نبرید)

108-زدست راه غربت داد وبیداد زدست راه غربت ، ناله ی زار

نمی دونم کدوم خانه خرابی! کلید راه غربت را به مو داد؟

109-راه غربت مرا بجان آورده گوشت های مرا به استخوان آورده

بهره نخورد زخانمان وفرزند هر کس که جدایی بمیان آورده

110-آشنایی می توان کرد وجدایی مشکل است شربت روز جداییمثل زهر قاتل است

حاصل عمرم تو بودی ، ای عزیز مهربان چون تو رفتی از بر مو(من) عمر مو بی حاصل است .

111-چرا سر گشتگی را یاد کردی (کردید) مرا با ناله وفریاد کردی (کردید)

مگر مهر غلی در دل نداشتی ؟ که ایام گذشته ر(را) یاد کردی (کردید)

112-پدر خوب است ومادر خیلی بهتر نهال بی عوض باشد برادر

هزاران گر نشیند دربرابر نمیآید زهیچ یک بوی برادر !

113-برادر جان برادر جان ، برادر برادر دانه ی یاقوت خواهر

اگر خواهر بمیرد در غریبی بگیریر پایه ی تابوت خواهر

114-که خواهر بی برادر ، خوش ندارد به هر مجلس که میره (می رود ) پشت ندارد

به هر مجلس که میره ، خوار وزاره به دست ماند که پنج انگشت نداره (ندارد)

مرثیه از زبان حضرت زینب :

115-گفت : ای برادر باجان ودل برابر من بیا که مرگ حسن ریخت خاک بر سر من

بیاکه شد دل زینب زغصه ریش آخر ! بیا که کرد معاویه کار خویش آخر

هنوز هجر نبی آورد به فریادم هنوز ماتم زهرا نرفته از یادم

هنوز دیده ی خونبار در سراغ علی (ع) است هنوز لاله ی دل داغ دار داغ علی است

زمانه رخت سیه باز دربرم نکند خدانکرده فلک بی برادرم نکند......

76فلک از مو (من) چه می خواهی جوانم نه دنیا دیده ام نه شاد کام

برو بر مله ی (محله ) ی پیران گذر کن اگر پیری نباشه مو (من ) غلامم.

77-افسوس که گل رخان کفن پوش شدند از خاطر یک دگر فراموش شدند

آنها که بصد زبان سخن می گفتند یارب ! چه شنیده اند که خاموش شدند.

78-کدوت صیاد تیر مارین زد نه در خواب ونه در بیداریم زد

الهی بشکند دست تو صیاد که تیر بر خوشه ی ملواریم زد (مروارید منظوراست)

79-دو چشم بر راه دارم کی می آیی/ دل پرآه دارم کی می آیی؟

مثال روزه داران دذر شب عید نظر برراه دارم کی می آیی؟

80- ای که بر خاک من تازه جوان می گذری هیچ داری زدل مادر پیرم خبری ؟

نوجوان بودم آرزو بسی داشت دلم لیک نیردم من ازاین غمر فانی ثمری.----

81-بیا ازدر درآ مثل همیشه غمهایت از دلم بیرون نمی شه

غمهایت بر دلم گشته درختی که کرده شاخ وبال انداخته ریشه

82-چنان زردم که زردآلو نباشد به رنگ من گل آلو نباشد

چنان زرد وضغیف ونا توانم بنفشه در کنار جو نباشد

83-می پنداشتم عزیزم هنیشگی خواهد بود چون نقره ی خوب دورنگین خواهد بود

نمی دونستم زبخت بر گشته ی خود مو زنده ویار زیر زمین خواهد بود

84-گریاد کنم دولت ودوران خوره (خودرا) صد چاک دهم بخیه ی گریبان خوره (خودرا)

صد چاک دهم بخیه ی نو دوخته را تا خلق ببینند جگر سوخته ره (را)

از زبان دختر متوفی :

85-در سرای بابا که رسیدم سلام کردم علیکی نشنیرم

همان خاکی که بابا پانهاده مثال سرمه بر چشمم کشیدم.

صاحب عزا خواند :

86-آنها که دل کباب دارند مایم(ماییم) گل دسته بزیر خاک دارند مایم ( ماییم )

آنها که کنار موج دریا هستند آن گوشه نشین موج دریا مایم ( ماییم).

87-اگر درد دلم هم چین بمونه ( بماند ) یقین دارم که بر مو (من) جان نمونه (نماند )

اگر درد دلم با کوه بگویم که کوه لرزه وخلق حیرو (حیران ) بمونه (بماند).

88-دل تنگی که مو(من) دارم که داره ؟ رخ زردی که مو ( من) دارم که داره؟

سخنها می شنوم از دوست ودشمن به دل صبری که مو ( من) دارم که داره(دارد)

89-مو( من) هرچه می کنم دل را ملامت که آتش از کف پایم برآمد

که هرچند می کنم که دل نسوزه دلم می سوزه تاروز قیومت (قیامت )

90-در آن خانه که بابا ناله می کرد شکایت با گلای لاله میکرد

سر بالین خود هیچ کس نمی دید بصد حسرت گیبان پاره می کرد (بکسر کاف)-----

91-دل مو (من) غم گرفته غم گرفته چو حمامی که دود و دم گرفته

که هرچند می کنم تعجیل به رفتن همین کوچ دامنم محکم گرفته

92-راه اومده یم ، تمام راه آومده یم این راه تمام خسته وزار اومده یم

مو (من) پنداشتم که مادرم برجایه حالاکه بیه( نیست ) مو به چه کار آومده یم ( امده ام )

93-دل مو چون جرس آخر صدا کرد ببین چرخ فلک با ما ( مو) چه ها کرد

مو از چرخ فلک گله ندارم که هرچه بر سرم آومد (آمد) خدا کرد ( بکسر کاف)

94-دو چشم براه در دارم خدایا عزیز ی در سفر دارم خدایا

به مو (من) می گند (می گویند ) عزیز تو می آیه به دل شوق دگر دارم خدایا

95-نوجوان مرده خبر از دل لیلی دارد ناله هایش اثر از گنبد مینا دارد

چون شب جمعه شود مادر هرمرده جوان بر سر قبر پسر شیون وغوغا دارد .-----

96-دوستان در بوستان چون عزم گل چیدن کنید اول از یاران دور افتاده ، یاد از من کنید

چون خبر ازمرگ من آید به نزدیک شما مجلسی با هم بگیرید ، شیون وماتم کنید

97-در غربت اگر درد بگیره بدن مو (من) که غسل دهد یا که ببرد کفن مو (من)؟

تابوت مرا سوی بلندی بگذارید شاید که خورد بوی وطن بر بدن مو ( من)

98-دلم تنگ است وتنگ است این دل مو (من) نه از فولاد نه از سنگ است دل مو (من)

اگر فولاد می بود می گداختم مگر شهر فرنگ است ، این دل مو (من)

99-دوستان ، همگی شما چطور دوستانید ؟عزیز مرا از سر راه بردارید !

برگرانید ، پهلوی خود بنشانید دو دیده ی روشن مرا بستانید ( بستونی)تلفظکنند .

100-دیدار تو از گل گلستان بهتر دیدار تو از ملک سلیمان بهتر !

دیدار که هر صبح ومسا ء می دیدم از کعبه واز مدینه وجان بهتر !

101-زدست که بنالم که خداکرد مرا تنها چو مرغان هوا کرد !

جدایی در میان خلق انداخت مرا از جان شیرینم جدا کرد !

102-شبا(شبها) که آتشون (آتشان) می داشته باشی (باشید ) دمادم یاد مو (من)

می کرده باشی ( باشید)

نوشتم نامه ای از پرده ی دل به پیش یکدگر می خوانده باشی (به فتح ش وسکون ی)

103-دلم زمرگ جوانان ، فغان وشین دارد فغان زمرگ غلی اکبر حسین دارد

خبر دهید جوانان اهل ایمان را که تا بپا بکنند ماتم جوانان را

که هرکه برده ، از او داغ نوجوان پسری در این مقدمه دارد زحال ما خبری .

نواهای زنانه :

104- غم نگذارد که ما بی غم نشینیم یک نفس دامن صحرا بگیرم مثل کوگ (کبک) در قفس

دامن صحرا بگیرم سر به صحرا برکنیم نه رفیق راه مانده ، نه بجان ما نفس !

105-تابوت غریبان بدم دروازه اصل ونسب غریب کسی نشناسه

گر بر سر او تاج منور باشد نام خوش او ، غریب بی کس باشد ( باشد )----

106-مآیم که بگریم که دلم خالی شو(شود) از کنج چشون(چشمان من)جوی آب جاری شو ( بضم ش)

مایم (می خواهم )که بگریم که زمین گل گرده (گردد) شاید که عزیزم به وطن راهی شو (شود)

107-آنجا که منم از غریب نام نبری ( نام نبرید) از نام بناکام غریب نام نبری ( بفتح ر وسکون ی)

مو( من ) سوخته ی راه غریبان شده یم مو سوخته را دو باره غریان نبر ی ( نبرید)

108-زدست راه غربت داد وبیداد زدست راه غربت ، ناله ی زار

نمی دونم کدوم خانه خرابی! کلید راه غربت را به مو داد؟

109-راه غربت مرا بجان آورده گوشت های مرا به استخوان آورده

بهره نخورد زخانمان وفرزند هر کس که جدایی بمیان آورده

110-آشنایی می توان کرد وجدایی مشکل است شربت روز جداییمثل زهر قاتل است

حاصل عمرم تو بودی ، ای عزیز مهربان چون تو رفتی از بر مو(من) عمر مو بی حاصل است .

111-چرا سر گشتگی را یاد کردی (کردید) مرا با ناله وفریاد کردی (کردید)

مگر مهر غلی در دل نداشتی ؟ که ایام گذشته ر(را) یاد کردی (کردید)

112-پدر خوب است ومادر خیلی بهتر نهال بی عوض باشد برادر

هزاران گر نشیند دربرابر نمیآید زهیچ یک بوی برادر !

113-برادر جان برادر جان ، برادر برادر دانه ی یاقوت خواهر

اگر خواهر بمیرد در غریبی بگیریر پایه ی تابوت خواهر

114-که خواهر بی برادر ، خوش ندارد به هر مجلس که میره (می رود ) پشت ندارد

به هر مجلس که میره ، خوار وزاره به دست ماند که پنج انگشت نداره (ندارد)

مرثیه از زبان حضرت زینب :

115-گفت : ای برادر باجان ودل برابر من بیا که مرگ حسن ریخت خاک بر سر من

بیاکه شد دل زینب زغصه ریش آخر ! بیا که کرد معاویه کار خویش آخر

هنوز هجر نبی آورد به فریادم هنوز ماتم زهرا نرفته از یادم

هنوز دیده ی خونبار در سراغ علی (ع) است هنوز لاله ی دل داغ دار داغ علی است

زمانه رخت سیه باز دربرم نکند خدانکرده فلک بی برادرم نکند......

86-آنها که دل کباب دارند مایم(ماییم) گل دسته بزیر خاک دارند مایم ( ماییم )

آنها که کنار موج دریا هستند آن گوشه نشین موج دریا مایم ( ماییم).

87-اگر درد دلم هم چین بمونه ( بماند ) یقین دارم که بر مو (من) جان نمونه (نماند )

اگر درد دلم با کوه بگویم که کوه لرزه وخلق حیرو (حیران ) بمونه (بماند).

88-دل تنگی که مو(من) دارم که داره ؟ رخ زردی که مو ( من) دارم که داره؟

سخنها می شنوم از دوست ودشمن به دل صبری که مو ( من) دارم که داره(دارد)

89-مو( من) هرچه می کنم دل را ملامت که آتش از کف پایم برآمد

که هرچند می کنم که دل نسوزه دلم می سوزه تاروز قیومت (قیامت )

90-در آن خانه که بابا ناله می کرد شکایت با گلای لاله میکرد

سر بالین خود هیچ کس نمی دید بصد حسرت گیبان پاره می کرد (بکسر کاف)-----

91-دل مو (من) غم گرفته غم گرفته چو حمامی که دود و دم گرفته

که هرچند می کنم تعجیل به رفتن همین کوچ دامنم محکم گرفته

92-راه اومده یم ، تمام راه آومده یم این راه تمام خسته وزار اومده یم

مو (من) پنداشتم که مادرم برجایه حالاکه بیه( نیست ) مو به چه کار آومده یم ( امده ام )

93-دل مو چون جرس آخر صدا کرد ببین چرخ فلک با ما ( مو) چه ها کرد

مو از چرخ فلک گله ندارم که هرچه بر سرم آومد (آمد) خدا کرد ( بکسر کاف)

94-دو چشم براه در دارم خدایا عزیز ی در سفر دارم خدایا

به مو (من) می گند (می گویند ) عزیز تو می آیه به دل شوق دگر دارم خدایا

95-نوجوان مرده خبر از دل لیلی دارد ناله هایش اثر از گنبد مینا دارد

چون شب جمعه شود مادر هرمرده جوان بر سر قبر پسر شیون وغوغا دارد .-----

96-دوستان در بوستان چون عزم گل چیدن کنید اول از یاران دور افتاده ، یاد از من کنید

چون خبر ازمرگ من آید به نزدیک شما مجلسی با هم بگیرید ، شیون وماتم کنید

97-در غربت اگر درد بگیره بدن مو (من) که غسل دهد یا که ببرد کفن مو (من)؟

تابوت مرا سوی بلندی بگذارید شاید که خورد بوی وطن بر بدن مو ( من)

98-دلم تنگ است وتنگ است این دل مو (من) نه از فولاد نه از سنگ است دل مو (من)

اگر فولاد می بود می گداختم مگر شهر فرنگ است ، این دل مو (من)

99-دوستان ، همگی شما چطور دوستانید ؟عزیز مرا از سر راه بردارید !

برگرانید ، پهلوی خود بنشانید دو دیده ی روشن مرا بستانید ( بستونی)تلفظکنند .

100-دیدار تو از گل گلستان بهتر دیدار تو از ملک سلیمان بهتر !

دیدار که هر صبح ومسا ء می دیدم از کعبه واز مدینه وجان بهتر !

101-زدست که بنالم که خداکرد مرا تنها چو مرغان هوا کرد !

جدایی در میان خلق انداخت مرا از جان شیرینم جدا کرد !

102-شبا(شبها) که آتشون (آتشان) می داشته باشی (باشید ) دمادم یاد مو (من)

می کرده باشی ( باشید)

نوشتم نامه ای از پرده ی دل به پیش یکدگر می خوانده باشی (به فتح ش وسکون ی)

103-دلم زمرگ جوانان ، فغان وشین دارد فغان زمرگ غلی اکبر حسین دارد

خبر دهید جوانان اهل ایمان را که تا بپا بکنند ماتم جوانان را

که هرکه برده ، از او داغ نوجوان پسری در این مقدمه دارد زحال ما خبری .

نواهای زنانه :

104- غم نگذارد که ما بی غم نشینیم یک نفس دامن صحرا بگیرم مثل کوگ (کبک) در قفس

دامن صحرا بگیرم سر به صحرا برکنیم نه رفیق راه مانده ، نه بجان ما نفس !

105-تابوت غریبان بدم دروازه اصل ونسب غریب کسی نشناسه

گر بر سر او تاج منور باشد نام خوش او ، غریب بی کس باشد ( باشد )----

106-مآیم که بگریم که دلم خالی شو(شود) از کنج چشون(چشمان من)جوی آب جاری شو ( بضم ش)

مایم (می خواهم )که بگریم که زمین گل گرده (گردد) شاید که عزیزم به وطن راهی شو (شود)

107-آنجا که منم از غریب نام نبری ( نام نبرید) از نام بناکام غریب نام نبری ( بفتح ر وسکون ی)

مو( من ) سوخته ی راه غریبان شده یم مو سوخته را دو باره غریان نبر ی ( نبرید)

108-زدست راه غربت داد وبیداد زدست راه غربت ، ناله ی زار

نمی دونم کدوم خانه خرابی! کلید راه غربت را به مو داد؟

109-راه غربت مرا بجان آورده گوشت های مرا به استخوان آورده

بهره نخورد زخانمان وفرزند هر کس که جدایی بمیان آورده

110-آشنایی می توان کرد وجدایی مشکل است شربت روز جداییمثل زهر قاتل است

حاصل عمرم تو بودی ، ای عزیز مهربان چون تو رفتی از بر مو(من) عمر مو بی حاصل است .

111-چرا سر گشتگی را یاد کردی (کردید) مرا با ناله وفریاد کردی (کردید)

مگر مهر غلی در دل نداشتی ؟ که ایام گذشته ر(را) یاد کردی (کردید)

112-پدر خوب است ومادر خیلی بهتر نهال بی عوض باشد برادر

هزاران گر نشیند دربرابر نمیآید زهیچ یک بوی برادر !

113-برادر جان برادر جان ، برادر برادر دانه ی یاقوت خواهر

اگر خواهر بمیرد در غریبی بگیریر پایه ی تابوت خواهر

114-که خواهر بی برادر ، خوش ندارد به هر مجلس که میره (می رود ) پشت ندارد

به هر مجلس که میره ، خوار وزاره به دست ماند که پنج انگشت نداره (ندارد)

مرثیه از زبان حضرت زینب :

115-گفت : ای برادر باجان ودل برابر من بیا که مرگ حسن ریخت خاک بر سر من

بیاکه شد دل زینب زغصه ریش آخر ! بیا که کرد معاویه کار خویش آخر

هنوز هجر نبی آورد به فریادم هنوز ماتم زهرا نرفته از یادم

هنوز دیده ی خونبار در سراغ علی (ع) است هنوز لاله ی دل داغ دار داغ علی است

زمانه رخت سیه باز دربرم نکند خدانکرده فلک بی برادرم نکند.......

نواهایی کهذیلا خواهم نوشت : توسط بانو ک کبری صبوری نقل شده است که مادرش معصوم کوچی هم از نواخوانان معروف کوچ هستند وهنوز هر دو بزرگوار زنده هستند . والبته خاله کبری صوری بنام فاطمه نساء کوچی که در سال 1373 فوت نموده است هم از نواخوانان وذاکران معروف روستای کوچ بوده است وکبری صبوری ، این نواهارا از مادر وخاله اش یاد گرفته است واما نواها:

116-موهای ترا داغ پریسان دارد داغ تو مرا بی سر وسامان دارد

آیم بسر خاک تو بسیار بگریم شاید که ترا خاک پشیمان دارد

117-آیم بسر خاک تو روزی صد وبیست چشمان سر خاکتو بر مو مگریست

خود می دانی که از طاقت تو بی صبرم مادر تو خود می دانی که سوخته ی داغ تو کیست !

118-گردر خوابی تا ترا بیدار کنم گر در عرقی تا عرقت پاک کنم

درزیر عرق قطره ی آبی طلبی تا کور شوم قطره ی آبی به تو دم ( دهم )

119-تورا داشتم زمادر یادگاری گهی انگشتری ، گه گوشواری !

گهی بوسم گهی بر دیده گذارم که تا شاید دلم گیره قراری

120-چه شده مادر کلان ترم اول کعبه ، دوم تاج سرم

شما مردم نمی دانید بدانید مادر مرا داشته بجای پدرم ----

121-هلا مادر که وقت خیر واشد گل ونار وبهی از هم جدا شد

گل نار وبیهی ، نارنج خوش بو جدایی که به تکمیل خدا شد

122-در آن خانه که بابا ناله میکرد سفارش با گلای لاله میکرد

سر بالین خود هیچ کس نمی دید هزارارمان گریبان پاره می کرد

123-شما که امدید به پرسه ی ما به خورسندی ، دل رنجیده ی ما

شما که اومدید اخلاص خوانید قدم های شما رو دیده ی ما

124- یاد آن روزی که باهم سر سفره بودیم با هم سخنان نیک وبد گفته بودیم

نیک گفته بودیم ونیک اشنفته بدیم ایا سخن از جدایی کی گفته بدیم

125-در شب قتل حسین دیده ی گریان زینب داشت اندیشه ی فردای یتیمان زینب

چون خم زلف رسای علی اکبر خوابید سر شب تابه سحر خواب پریشان می دید ----

126- زینب به سکینه گفت که ای مونس جان چاک است ،چرا/ پیرهنت را دامان ؟

گفتا که نشانی یتیمان است این ! دردی است یتیمی که ندارد درمان

127-زینب به سکینه گفت که ای غمدیده چاک است چرا پیرهنت تا سینه ؟

گفتا که نشانه ی یتیمان است این چشمی که پدر بزیر خنجر دیده !

128-دل گرفته ی ما سخت مشکلی دارد نمرده ای دل قاسم ، عجب دلی دارد

کسی که مرده از آن داغ نوجوان پسری دراین مقدمه دارد زحال ما خبری

129- شما که آمدی ، رنجیده شده پای شما گل میریزد برقد وبالای شما

وزدور دهن می خوام، وز نقره زبان تا ور گوید عرض قدمهای شما !

130-آن جا که ترا کشتند چه بیدادی بود نه بانگ نماز ونه مسلمانی بود

آن جاکه ترا کشتند ، مادر نبود دستهای تو در حنای دامادی بود ----

131-آن جا نبودم که نقره پاشان کنم آنجا نبودم که جان به قربان کنم

آن جا نبودم ، بار سفر می بستی شاید که ترا زآن سفر پشیمان کنم

132-شما در غم چه ها کردی که مو همچون کنم نافه ای چون شیرین بر ترمه ات قربان کنم

هر چه که آید زدستم آن کنم در حکم خدا چاره ندارم ، چه کنم ؟

133-تابوت مرا بلند تر از باد کنی( کنید) تابوت مرا زچوب شمشاد کنی ( کنید )

تابوت مرا قدم قدم بگذارید در هر قدمی هزار فریاد کنی(کنید )ب ضم ک وفتح ن وسکون ی

134-افسوس که روح در بدن نیست مرا کردم سفری که آمدن نیست مرا

یاران وبرادران مرا یاد کنید با فاتحه ای روح مرا شاد کنید

135-چه شد مادر که با ما مهربان بود چو چتری بر سر ما سایه بان بود

کشیدند چتر دولت بر سر ما به قبرستان سپردند مادر ما ----

136- ما غمزده ها غمزده ای می طلبیم در کوه فرات خانه ای می طلبیم

در کوه فرات خانه ای نیست مرا مجنون شده ایم بهانه ای می طلبیم

137-بدیدم که گل از گلزار می رفت دو شمع نقره از بازار می رفت

هنوزخواستم جلوی خویش گیرم بدیدم که گل از دنبال می رفت

138-نارنج وترنج نورسید مادر ای اطلس سبز نورسید مادر

حالاکه بعقل خود رسیدی مادر تو مرغ شدی وبر پریدی مادر

139-ای کرببلا خانه خرابم کردی مهمانی ظلم بی حسابم کردی

در کرببلا بود مرا یک پسری بردی پسرم ودل کبابم کردی

140-در خانه دارم ناله های زار تو بریده دارم بقچه ها بر قد وبالای تو

بخدا زار می گردم که نبینم داغ تو با دو چشم خود بدیدم خاک در بانهای تو ----

141-نویسم نامه ای از بی نوایی ببندم بر پر مرغ هوایی

ببر ای مرغ به دست مادرم (دلبرم) ده بگو صد داد وبیداد از جدایی

142-بیا مادر بیا از مو(من) خبر گیر مو بیمارم سرم از غم بدر گیر

اگر روزی سرا غ مو بیایی سرای آخری را در نظر گیر

143-یتیمی درد بی در مان یتیمی یتیمی خواری دوران یتیمی

الهی طفل بی بابا نگردد اگرگردد دراین دنیا نگردد

144-درآن خانه که مو بیمار باشم غریب وناتوان وزار باشم

نبشد بر سر مو قوم وخویشی میان دوست ودشمن خوار باشم

145-زمانه رو به آبادی نداره دلی که غم گرفت شادی نداره

همان طفلی که نو آمد بدنیا زدست مرگ آزادی نداره---

146-شما که آومدید سر دار مایید چو شر بت بر لب بیمار مایید

شماکه آمدید باشید سلامت در این ماتمسرا ، غمخوار مایید

147-اگر ایام پیشتر را کنم یاد رگان جان مو ( من ) آید بفریاد

رگان جان مو از هم بسوزد شود خاکستر وخاکش برد باد

148-اسم دایی مبرید که ضررداره جانم مو( من) از غم دایی ، مرده ی قبرستونم ( قبرستانم)

شی گریان وروز سراغ پرسونم ( پدسانم) شاید که از غم دایی ، بر آید جونم (جانم)

149-برای دایی ( عمو ) جان میدهم مو(من) برای دایی ام( عمویم ) ایمان میدهم مو ( من)

همان کاغذ که از پیش دایی ( عمو) بیاید به آن ملک سلیمان می دهم مو( من)

150-شما پدارید که عمویم ( دایی ام) شده فراموش اگر اسمش برند خونم زند جوش

چشمان روشن مو (من) کور گردد اگر یک دم کنم آن را فراموش!-------

151- بیا از در درآ مهمان من شو نمک پاش دل بریان من شو

که روشنایی رفته از چشا مو ( چشمهایم ) بیا روشنایی چشمان من شو

152-امروز شمارا در مصیبتها می بینم شمارا در محنت تنها می بینم

دراین داغ شما ما هم شریکیم در این ماتم سرا همرا یک جا می بینم

153-در سرای دایی که رسیدم سلام کردم علیکی نشنیدم

به هر خاکی که دایی پانهاده به مثل تو تیا در پشمم کشیدم

154-دو تا بلبل زدست ما رها شد یکی مشکل ، یکی مشکل گشا شد

یکی در باغ شاهان جا گرفته یکی جارو کش امام رضا شد

155-کفتر بسر مو هوا کرد وبرفت روی به مشهد وامام رضا کرد وبرفت

خواستم که اورا زآب دیده برگردانم از آب دو دیده آشناکرد وبرفت ----

156-رفتم به غریبی که بسازم خانه از آب دو دیده ها نویسم نامه

این هم نامه ، این هم جواب نامه از بر گشتنم دگر خدا می دانه(می داند)

157-دلم از راهدور آزار داره (دارد) بروی سینه زخم مار داره

که مرهم می گذارم ، به نمی شه (نمی شود ) دلی که آرزوی دیدار داره

158-زدست دیده ودل هردو فریاد که هرچه دیده بیند ،دل کند یاد

بسازم خنجری نشش ، زپولاد زنم بردیده تا دل گردد آزاد

159-هر آن کس عاشقه ، از جان نترسد زبند کنده وزندان نترسد

دل عاشق بود گرگ گرسنه که گرگ از هی هی چوپان نترسد

160-آز آن روزی که مارا آفریدی بغیر از معصیت ف چیزی ندیدی

خداوندا بحق هشت وچارت زمو ( من) بگذر ، شتر دیدی، ندیدی!---

161-خدایا داد ازایت دل داد ازاین دل ددد که مو یک دم نگشتمشاد ازاین دل

چو فردا داد خواهان داد خواهند بگویم صد هزاران داداز این دل

162- مرا نه سر نه سامان آفریدند پریشان وپریشان آفریدند

پریشان خاطران رفتند درخاک مرا از خاک ایشان آفریدند

163-سری دارم که سامانش نمی بود غمی دارم که پایانش نمی بود

اگر باور نداری سوی من آی ببین دردی که درمانش نمی بود !

164- بود درد مو و درمانم از دوست بود وصل من وهجرانم از دوسن

اگر قصابماز تن وا کند پوست جدا هرگز نگردد جانم از دوست !

165- بپوشم شال وبفروشم قدک را بنازم گردش چرخ فلک را

بگردم آب دریاها سراسر ببرم هر دو دست بی نمک را ----

166-باز گو از قاسم ودامادیش از حنا بندان وعیش وشادیش

عیش قاسمشد مبدل با عزا بسته شد ازخون حنا بر دست وپا

باز گو میر علمدارت چه شد ای برادر ! یار وغمخوارت چه شد

قطع شد دست علمدار حسین کشته شد یاران بصد افغان وشین

باز گواز عمه ها وخواهران این سفر غزت دارند یا خوار وذلیل ؟

عمه ها وخواهرانت خواروزار چون اسیران فرنگ وزنگبار

جملگی بر ناقه ی عریان سوار (( واحسینم واحسینم واحسین )). عبارت واحسینم در چایان هر بیت در نوحه ی با توسط کل زنان حاضر در مجلس عزا تکرار وپی خوانی دسته جمعی می شود وزنان بر سر وسینه می زنند و زن خواننده اصلی بیت بعد را می خواند وباز میان بند یا همان عبارت داخل گیومه را تکرار می کنند .واما یک نوحه دیگرکه توسط زن ذاکر اهل بیت در مجلس عزا خوانده می شود وبقیه زنان ضمن همراهی او بر سر وسینه می زنند ویا بر سر خویش می زنند که اصطلاحا به آن سر واکردن ویا سر وازدن می گویند :

خواننده : خوش آمدید عزیزان دیر آمدید رفیقان گویا که از غریبان سیر امدید عزیزان

ای داد از غریبی فریاد از غریبی ( این عبارت دسته جمعی تکرار می گردد وبر سروسینه می زنند )

ای چرخ بی مروت افتاده ام به غربت غربت باما چه ها کرد بی خویش را قربان کرد

مارا زهم جدا کرد( ای داد از غریبی بی داد از غریبی ) دسته جمعی خوانند

از جور اهل کینه یتیم شده سکینه تاب قفس ندارم رحمی کن بحالم ای پادشاه علم

یاران دیدید چه ها شد طوفان بکربلاشد ( ای داد از غریبی بیداد از غریبی )

در کربلا خروشان ابر عزا بپا شد ما ها سیه پوشانیم یا فاطمه کجایی آسوده دل چرایی ؟

مگر تو در بهشتی آیا خبر نداشتی که کشته شد حسینت ضیاء نور عینت از غرفه سر بدر کن بر کشته ها نظر کن تا کشته ها ببینی زهرا به محشر آمد با حوریان سیه پوش

( ای داد از غریبی بیداد از غریبی= دسته جمعی خوانند )

پیراهن حسین را افکنده بر سر دوش ای شاه اگر ترا هست عقل وصیانت وهوش

حال حسین واصحاب یک دم مکن فراموش

ای داد از غربی بیداد از عریبی ( دسته جمعی خوانند واین نوع نوحه سرایی

بلی بلی

بزار یکم فکر کنم :/

مبارکه

برخی می‌گویند: اولا چادر گران است و مانتو از نظر اقتصادی با صرفه‌‌تر می‌باشد و ثانیا: رنگ مشکی باعث به وجود آمدن انواع ناراحتیهای روحی و روانی و سبب افسردگی می‌گردد، پس بهتر است چادر مشکی به چادر صورتی و زرد و قرمز تبدیل گردد.


اول: این که وقتی یک زن چادری که در طول یک یا دو سال یک چادر بیشتر لازم ندارد با خانمی که بدون چادر هر هفته با یک لباس و یک نوع رنگ به همراه انواع آرایش بیرون می‌آید در نظر می‌گیریم به مراتب از نظر اقتصادی چادر با صرفه ‌تر خواهد بود. بلکه آن خانمهایی که همواره به چادر اشکال می‌کنند گاهی مانتویشان چندین برابر قیمت یک چادر است…

دوم: این که مگر زن مسلمان می‌خواهد همیشه چادر سرش نماید تا رنگ مشکی اثر منفی از جهت روانی داشته باشد، بلکه چادر را برای اوقات کمی که در بیرون از منزل هست استفاده می‌کند و در درون خانه و مکانی که نامحرم نیست می‌تواند از لباسهای خوش‌رنگ و مناسب استفاده کند که اسلام هم روی این موضوع تاکید نموده است.

سوم: این که اگر این حرف شما صحت داشته باشد باید هم خانمهای بدحجاب و زنانی که از انواع لباسها و اقسام رنگهای شاد در خیابان استفاده می‌کنند و نظر مردان به ویژه جوانان لاابالی را به خود جلب می‌کنند باید از نظر روانی و روحی سالم‌ترین زنان باشند و از نظر اجتماعی و اخلاقی و مشکلات خانوادگی مانند طلاق، متارکه و… کمترین ناراحتی نداشته باشند. در حالیکه آمار چیز دیگری را نشان می‌دهد و اصلا بر مبنای شما جوامع غربی باید شاداب‌ترین و سالم‌ترین مردم را از نظر روحی و اخلاقی داشته باشند. در حالی که همه می‌دانند و خود غربیها هم بارها اعتراف کرده‌اند که کشورهای غربی بالاترین آمار را از نظر مشکل اخلاقی و روحی در بین جامعه خود دارند.

آیا میدانید: داریوش کبیر طرح تعلیمات عمومی و سوادآموزی را اجباری و به صورت کاملا رایگان بنیان گذاشت که به موجب آن همه مردم می بایست خواندن و نوشتن بدانند که به همین مناسبت خط آرامی یا فنیقی را جایگزین خط میخی کرد که بعدها خط پهلوی نام گرفت

آیا میدانید: کمبوجیه فرزند کورش بدلیل کشته شدن ۱۲ ایرانی در مصر و اینکه فرعون مصر به جای عذر خواهی از ایرانیان به دشنام دادن و تمسخر پرداخته بود ، با ۲۵۰ هزار سرباز ایرانی در روز ۴۲ از آغاز بهار ۵۲۵ قبل از میلاد به مصر حمله کرد و کل مصر را تصرف کرد و بدلیل آمدن قحطی در مصر مقداری بسیار زیادی غله وارد مصر کرد . اکنون در مصر یک نقاشی دیواری وجود دارد که کمبوجیه را در حال احترام به خدایان مصر نشان میدهد. او به هیچ وجه دین ایران را به آنان تحمیل نکرد و بی احترامی به آنان ننمود.

آیا میدانید: داریوش کبیر با شور و مشورت تمام بزرگان ایالتهای ایران که در پاسارگاد جمع شده بودند به پادشاهی برگزیده شد و در بهار ۵۲۰ قبل از میلاد تاج شاهنشاهی ایران رابر سر نهاد و برای همین مناسبت ۲ نوع سکه طرح دار با نام داریک ( طلا ) و سیکو ( نقره) را در اختیار مردم قرار داد که بعدها رایج ترین پولهای جهان شد

آیا میدانید:اولین سیستم استخدام دولتی به صورت لشگری و کشوری به مدت ۴۰سال خدمت و سپس بازنشستگی و گرفتن مستمری دائم را کورش کبیر در ایران پایه گذاری کرد

آیا میدانید : داریوش در پایئز و زمستان ۵۱۸ - ۵۱۹ قبل از میلاد نقشه ساخت پرسپولیس را طراحی کرد و با الهام گرفتن از اهرام مصر نقشه آن را با کمک چندین تن از معماران مصری بروی کاغذ آورد

آیا میدانید: داریوش بعد از تصرف بابل ۲۵ هزار یهودی برده را که در آن شهر بر زیر یوق بردگی شاه بابل بودند آزاد کرد

آیا میدانید : داریوش در سال دهم پادشاهی خود شاهراه بزرگ کورش را به اتمام رساند و جاده سراسری آسیا را احداث کرد که از خراسان به مغرب چین میرفت که بعدها جاده ابریشم نام گرفت

آیا میدانید : اولین بار پرسپولیس به دستور داریوش کبیر به صورت ماکت ساخته شد تا از بزرگترین کاخ آسیا شبیه سازی شده باشد که فقط ماکت کاخ پرسپولیس ۳ سال طول کشید و کل ساخت کاخ ۸۰ سال به طول انجامید

آیا میدانید: داریوش برای ساخت کاخ پرسپولیس که نمایشگاه هنر آسیا بوده ۲۵ هزار کارگر به صورت ۱۰ ساعت در تابستان و ۸ ساعت در زمستان به کار گماشته بود و به هر استادکار هر ۵ روز یکبار یک سکه طلا ( داریک ) می داده و به هر خانواده از کارگران به غیر از مزد آنها روزانه ۲۵۰ گرم گوشت همراه با روغن - کره - عسل و پنیر میداده است و هر ۱۰ روز یکبار استراحت داشتند

آیا میدانید :داریوش در هر سال برای ساخت کاخ به کارگران بیش از نیم میلیون طلا مزد می داده است که به گفته مورخان گران ترین کاخ دنیا محسوب میشده . این در حالی است که در همان زمان در مصر کارگران به بیگاری مشغول بوده اند بدون پرداخت مزد که با شلاق نیز همراه بوده است

آیا میدانید : تقویم کنونی ( ماه ۳۰ روز ) به دستور داریوش پایه گذاری شد و او هیاتی را برای اصلاح تقویم ایران به ریاست دانشمند بابلی "دنی تون" بسیج کرده بود . بر طبق تقویم جدید داریوش روز اول و پانزدهم ماه تعطیل بوده و در طول سال دارای ۵ عید مذهبی و ۳۱ روز تعطیلی رسمی که یکی از آنها نوروز و دیگری سوگ سیاوش بوده است

آیا میدانید : داریوش پادگان و نظام وظیفه را در ایران پایه گزاری کرد و به مناسبت آن تمام جوانان چه فرزند شاه و چه فرزند وزیر باید به خدمت بروند و تعلیمات نظامی ببینند تا بتوانند از سرزمین پارس دفاع کنند

آیا میدانید : داریوش برای اولین بار در ایران وزارت راه - وزارت آب - سازمان املاک -سازمان اطلاعات - سازمان پست و تلگراف ( چاپارخانه ) را بنیان نهاد

آیا میدانید : اولین راه شوسه و زیر سازی شده در جهان توسط داریوش ساخته شد

آیا میدانید : داریوش برای جلوگیری از قحطی آب در هندوستان که جزوی از امپراطوری ایران بوده سدی عظیم بروی رود سند بنا نهاد

آیا میدانید : فیثاغورث که بدلایل مذهبی از کشور خود گریخته بود و به ایران پناه آورده بود توسط داریوش کبیر دارای یک زندگی خوب همراه با مستمری دائم شد

دوستان شرح پریشانی من گوش کنید
داستان غم پنهانی من گوش کنید
قصه بی سر و سامانی من گوش کنید
گفت و گوی من و حیرانی من گوش کنید
شرح این آتش جان سوز نگفتن تا کی؟
سوختم سوختم این راز نهفتن تا کی؟



روزگاری من و او ساکن کویی بودیم
ساکن کوی بت عربده جویی بودیم
عقل و دین باخته دیوانه رویی بودیم
بسته سلسله سلسله مویی بودیم
کس در آن سلسله غیر از من و دل بند نبود
یک گرفتار از این جمله که هستند نبود



نرگس غمزه زنش اینهمه بیمار نداشت
سنبل پر شکنش هیچ گرفتار نداشت
اینهمه مشتری و گرمی بازار نداشت
یوسفی بود ولی هیچ خریدار نداشت
اول آنکس که خریدار شدش من بودم
باعث گرمی بازار شدش من بودم



عشق من شد سبب خوبی و رعنایی او
داد رسوایی من شهرت زیبایی او
بسکه دادم همه جا شرح دلارایی او
شهر پر گشت ز غوغای تماشایی او
این زمان عاشق سرگشته فراوان دارد
کی سر برگ من بی سروسامان دارد



چاره اینست و ندارم به از این رای دگر
که دهم جای دگر دل به دل آرای دگر
چشم خود فرش کنم زیر کف پای دگر
بر کف پای دگر بوسه زنم جای دگر
بعد از این رای من اینست و همین خواهد بود
من بر این هستم و البته چنین خواهد بود



پیش او یار نو و یار کهن هردو یکی ست
حرمت مدعی و حرمت من هردو یکی سی
قول زاغ و غزل مرغ چمن هردو یکی ست
نغمه بلبل و غوغای زغن هر دو یکی ست
این ندانسته که قدر همه یکسان نبود
زاغ را مرتبه مرغ خوش الحان نبود



چون چنین است پی کار دگر باشم به
چند روزی پی دلدار دگر باشم به
عندلیب گل رخسار دگر باشم به
مرغ خوش نغمه گلزار دگر باشم به
نوگلی کو که شوم بلبل دستان سازش
سازم از تازه جوانان چمن ممتازش



آن که بر جانم از او دم به دم آزاری هست
میتوان یافت که بر دل ز منش یاری هست
از من و بندگی من اگر اشعاری هست
بفروشد که به هر گوشه خریداری هست
به وفاداری من نیست در این شهر کسی
بنده ای همچو مرا هست خریدار بسی



مدتی در ره عشق تو دویدیم بس است
راه صد بادیه درد بریدیم بس است
قدم از راه طلب باز کشیدیم بس است
اول و آخر این مرحله دیدیم بس است
بعد از این ما و سر کوی دل آرای دگر
با غزالی به غزلخوانی و غوغای دگر



تو مپندار که مهر از دل محزون نرود
آتش عشق به جان افتد و بیرون نرود
وین محبت به صد افسانه و افسون نرود
چه گمان غلط است این برود چون نرود
چند کس از تو و یاران تو آزرده شود
دوزخ از سردی این طایفه افسرده شود



ای پسر چند به کام دگرانت بینم
سرخوش و مست ز جام دگرانت بینم
مایه عیش مدام دگرانت بینم
ساقی مجلس عام دگرانت بینم
تو چه دانی که شدی یار چه بی باکی چند
چه هوسها که ندارند هوسناکی چند



یار این طایفه خانه برانداز مباش
از تو حیف است به این طایفه دمساز مباش
میشوی شهره به این فرقه هم آواز مباش
غافل از لعب حریفان دغل باز مباش
به که مشغول به این شغل نسازی خود را
این نه کاری ست مبادا که ببازی خود را



در کمین تو بسی عیب شماران هستند
سینه پر درد ز تو کینه گذاران هستند
داغ بر سینه ز تو سینه فکاران هستند
غرض اینست که در قصد تو یاران هستند
باش مردانه که ناگاه قفایی نخوری
واقف کشتی خود باش که پایی نخوری



گرچه از خاطر وحشی هوس روی تو رفت
وز دلش آرزوی قامت دلجوی تو رفت
شد دل آزرده و آزرده دل از کوی تو رفت
با دل پر گله از ناخوشی خوی تو رفت
حاش لله که وفای تو فراموش کند
سخن مصلحت آمیز کسان گوش کند